“Mijn mensen voelen zich echt niet serieus genomen als we spelletjes inzetten om vakinhoudelijk te leren.” Als ik een euro kreeg voor elke keer dat ik deze zin – in meer of minder stellige vorm – uit de mond van een manager hoorde komen, dan zou ik nu onderweg zijn naar een all-in-vakantie op Bali. Als learning consultant uit generatie Y (jazeker, een millennial), kan ik me geen wereld voorstellen waarin we niet, of in ieder geval deels, leren en delen door te spelen.
Mijn generatie en de generaties na mij hebben steeds meer de behoefte om te leren door interactie met onze omgeving. Onze kennisvergaring is geen statisch proces, gebaseerd op platte tekst. Kennis doen we op wanneer we het nodig hebben, bewust én onbewust. Een voorbeeld: vanaf generatie Y zijn we steeds beter Engels gaan spreken, wat voor mij een correlatie met de opkomst van computergames best aannemelijk maakt.
Misschien denk je nu: ‘één leuk voorbeeld, maar dat maakt het nog niet waar.’ Daar heb je een punt. Bovendien: hoe zit het met de generaties vóór generatie Y? De groep vanaf gen Y wordt vaak gezien als frivool en minder serieus. Een beeld dat vooral ontstond omdat – puur toevallig – de computer zijn intrede deed, met alle nieuwe mogelijkheden van dien. Maar verlies je door de inzet van spelletjes bij vakinhoudelijk leren niet de aansluiting met de groep medewerkers daarvóór?
De spelende mens
De noodzaak van spel gaat gelukkig een stuk verder terug dan generatie Y. Zo’n honderd jaar geleden was de Nederlandse cultuurhistoricus Johan Huizinga het al met me eens toen hij ons omdoopte tot ‘Homo Ludens’ (de spelende mens). Hij stelde dat spelen een serieuze aangelegenheid is die ons bij elkaar houdt. Spelen is van wezenlijk belang voor mens en maatschappij. En dat spelen is in gevaar, want we lijden allemaal aan ‘spelerosie’. Ons spel verernstigt. De luchtigheid van ons maatschappelijke spel krijgt meer en meer te maken met harde concurrentie, competitie en een hoge inzet om te kunnen winnen.
Op basis daarvan is het logisch dat veel managers zich met de hakken in het zand afvragen of spelenderwijs leren wel past bij de medewerker van deze tijd. Bovendien zijn zij vaak al veel langer blootgesteld aan de plaag van spelerosie dan hun jongere collega’s. Gamification klinkt dan veel te luchtig en frivool voor de ernstige aangelegenheid die leren heet. En dus toch maar top-down weg van de interactie en teruggrijpen op het zenden van informatie.
Spelerosie-erosie
We moeten ons hier niet door laten afschrikken. Managers: verruim die blik! Tover die spelende mens tevoorschijn. De spelende mens die in elke generatie zit! Een soort spelerosie-erosie. Onszelf even minder serieus nemen, minder concurreren en minder hoog inzetten. Zo gebruiken we spelen waar het ons verder helpt: om lekker fouten te mogen maken in een veilige omgeving en om te leren van verliezen én winnen. Zonder consequenties! Alleen zo halen we het meeste uit onszelf.
Of spel onderdeel kan zijn van een vakinhoudelijke leeroplossing, hangt voor een belangrijk deel samen met de leervraag vanuit onze klanten. Al is de gestelde vraag in mijn ervaring lang niet altijd de daadwerkelijk vraag. @Sjors, trouwe vakviking van inBrain: hoe achterhaal je eigenlijk de daadwerkelijke behoefte achter een leervraag? Let me know volgende maand!
Felicia
Felicia de Ruiter is Digital Learning Specialist bij inBrain. Als gepassioneerde onderwijskundige én fanatieke gamer, gaat haar hart sneller kloppen op het moment dat beide werelden samenkomen.
Lees ook onze andere blogs:
